Nemačka
Kampanja rasizma
Konzervativna opozicija odlučila je da posegne za vanparlamentarnim sredstvima kako bi sprečila novi zakon o državljanstvu prilagođen standardima evropske demokratije
BON
Krv i tlo pronašli su ponovo svoje mesto u političkoj retorici ujedinjene
Nemačke. U nastojanju da se povrate od najtežeg poraza u istoriji, opozicione
konzervativne partije hrišćanske unije (CDU/CSU) krenule su u vanparlamentarnu akciju
prikupljanja potpisa protiv najavljenog novog zakona o državljanstvu.
Nova koaliciona vlada socijaldemokrata i zelenih namerava da tom reformom konačno približi Nemačku evropskim standardima državljanstva i odnosa prema useljenicama, jednom rečju - merilima evropske demokratije.
Radikalizacija partija građanske desnice, barem verbalna, ispoljava se i prema sugrađanima na području nekadašnje Demokratske Republike Nemačke. Iz redova vladajućih bavarskih hrišćanskih socijalista (CSU) stižu pretnje da će Bavarska obustaviti uplate u zajedničke fondove namenjene obnovi i izgradnji na istoku ukoliko tamo socijaldemokrate nastave da ulaze u političke saveze sa Partijom demokratskog socijalizma (PDS), nekadašnjim istočnonemačkim komunistima. "Izgubili smo izbore i moramo da se postavimo na nove pozicije. Ukoliko Šrederova vlada vodi lošu politiku, učinićemo sve što možemo protiv toga", izjavio je u prošlu nedelju (10. januara) Volfgang Šojble, naslednik bivšeg kancelara Helmuta Kola na čelnom mestu među hrišćanskim demokratama (CDU). "Sestrinske partije" hrišćanske unije izgubile su 1,7 miliona glasova na parlamentarnim izborima 27. septembra prošle godine. Zajedno sa njihovim manjinskim partnerom, liberalima (FDP), bile su primorane da posle 16 godina prepuste vlast. Pitanje kako je ponovo povratiti 2002. godine izgleda da se u ovom trenutku pričinilo nerešivim za Šojblea, pa je po opštem utisku pristao da se upregne u nacionalističku retoriku šefa bavarske vlade Edmundom Štojberom.
Potonji se još davno izjasnio da Nemačka ne bi trebalo da postane "rasno mešovita" država, a sada je mogućnost dopuštanja dvojnog državljanstva označio kao veću opasnost za Nemačku nego što su to bili anarhoteroristi iz redova "Frakcije Crvene Armije" (RAF).
Nema navale Najnovije ispitivanje Međunarodne organizacije za rad u Ženevi pokazuje da je neosnovano širenje panike da se sa one strane "Šengenije" nagomilava masa istočnih Evropljana ornih da preskoče sve prepreke i navale u države blagostanja. Prema ispitivanju u jedanaest država istočne Evrope, interesovanje za stalno nastanjivanje u zapadnoj Evropi nije preterano rasprostranjeno. Jedina dva izuzetka su SR Jugoslavija i Hrvatska gde je 26, odnosno 18 odsto ispitanika izjavilo da bi želeli da se stalno nastane u inostranstvu. SAD su poželjni cilj većine učesnika ankete u svih jedanaest država kada je u pitanju odlazak zauvek, dok Nemačka vodi među državama gde bi poneki želeli da rade koju godinu. Među omiljenim sloganima bavarskih hrišćanskih socijalista postoji tvrdnja da bi omogućavanje dvostrukog državljanstva "bio opasan signal" jer bi sledio "talas useljavanja nesagledivih razmera". |
PODRŠKA: Štojber i njegovi sledbenici neumorno ponavljaju da bi olakšavanje sticanja nemačkog državljanstva otvorilo kapije da Nemačka postane poprište krvavih sukoba - recimo, između Turaka i Kurda, ili Srba i Albanaca. Ako strani ekstremisti postanu Nemci, oni ne mogu više da budu proterani, kažu vodeći hrišćanski političari među kojima neki zahtevaju "jasnu izjavu lojalnosti državi" od kandidata za dobijanje državljanstva.
Uprkos protivljenja dela konzervativnih političara, uprkos ukora katoličke i protestantske crkve i jasnog odbijanja u većem delu javnosti (čak i u ultrakonzervativnom dnevniku "Frankfurter algemajne cajtung" koji je politiku Štojbera i Šojblea nazvao "opasnim putem"), partije hrišćanske unije ne odustaju od svojih zamisli. Podržavaju ih ekstremističke desničarske partije. Pri tom su se konzervativci uvek dosad protivili vanparlamentarnim političkim akcijama kao što su peticije ili referendumi, nazivajući ih populističkim. Nacionalistička netrpeljivost, međutim, ima uvek prođu i to, naravno, ne samo u Nemačkoj. Ispitivanje javnog mnjenja objavljeno u ovonedeljnom izdanju njusmagazina "Špigl" pokazuje da se 53 odsto Nemaca protivi uvođenju dvojnog državljanstva. Isto toliko se, međutim, protivi akciji prikupljanja potpisa. Dve petine podržava vladine namere, a trećina ipak priznaje da ne shvata o čemu se zapravo raspravlja. Pri tom nagovešteni nacrt novog zakona o državljanstvu, kojeg "crveno-zelena" većina namerava da obelodani ove sedmice i da usvoji u Bundestagu otprilike do leta, ne sadrži ništa posebno revolucionarno, mereno međunarodnim standardima. Deca rođena u Nemačkoj trebalo bi da dobiju nemačko državljanstvo ukoliko je jedan od roditelja već rođen ovde ili se do 14 godine doselio u Nemačku. Pravo na sticanje državljanstva trebalo bi da stekne svako ko osam godina zakonski boravi u Nemačkoj, ukoliko nije kažnjavan i ukoliko može samog sebe da izdržava. Dvostruko državljanstvo ne bi bilo podsticano, ali bi se podnosilo.
SUDAR: Početkom februara izbori su u pokrajini Hesen, prvi posle debakla konzervativaca u septembru. Prikupljanje potpisa protiv dvojnog državljanstva trebalo bi da počne dve sedmice ranije, taman na vreme, prema zamisli konzervativnih stratega, da u prilog CDU mobiliše dovoljno birača. Maltene trećina žitelja Frankfurta na Majni, najvećeg grada u Hesenu, su stranci; taj grad je finansijski centar kontinenta, u njemu je smeštena Evropska centralna banka koja nadzire sudbinu novoustanovljenog eura. Kosmopolitizam na koji je Nemačka primorana svojim mestom u svetskom privrednom sistemu sudariće se tom prilikom sa nacionalističkom uskogrudšću koju sada podstiču neki od njenih najvažnijih političara. Glasilo svetskog finansijskog kapitala, londonski "Ekonomist", upozorio je u uvodniku ove sedmice da pitanja vezana za rasu ne bi trebalo da bude podloga za političke kampanje nemačkih konzervativaca.
Dušan Reljić
U Nemačkoj još važi carski zakon o državljanstvu iz 1913. godine koji se zasniva na - ius sanguinis - pravu krvi, po kojem je Nemac onaj koji može da dokaže da ima nemačku krv. U praksi to znači da pripadnici nemačkih manjina, raštrkanih od Banata do Kazahstana, bez obzira na to što su se njihovi preci odselili pre više vekova, bez većih muka dobijaju nemački pasoš. Turska ili jugoslovenska "druga" i "treća" generacija u Nemačkoj nemaju zakonsko pravo na nemačko državljanstvo, već je stvar vlasti da procene da li je u interesu Nemačke da usliši zahtev konkretnog podnosioca molbe. U SAD, Velikoj Britaniji, Francuskoj, Kanadi i mnogim drugim zapadnim demokratijama po pravilu važi - ius soli - pravo tla, po kojem je građanin te države onaj ko je rođen na njenom tlu, pa makar to bio brod ili avion sa zastavom te zemlje. U svim tim državama prihvata se posedovanje jednog ili više drugih državljanstava. Nemačka, međutim, takođe prihvata dvostruko državljanstvo za Nemce iz istočne Evrope, jer oni su, prema Šojbleovom tumačenju, "drugačiji slučaj". Konzervativci i ne spominju da znatan broj Nemaca, među preko dva miliona onih sa dvostrukim pasošem, čine "paralelni" državljani članica EU ili SAD. Raspravu su usmerili pre svega na Turke i muslimane u celini. Tokom 1995, 30.753 državljana Turske, 3257 vlasnika pasoša SFRJ ili SRJ, 2479 imalaca putovnica i inih useljenika pravno su postali Nemci. Ukupno oko 72.000 stranaca se te godine "ponemčilo", od čega je oko 25.000 uspelo da zadrži barem još jedan pasoš. U Nemačkoj živi preko 7,4 miliona stranaca, od toga najviše turskih državljana (oko 2,1 miliona). Na drugom mestu su građani SRJ i vlasnici pasoša počivše SFRJ (720.000), zatim slede Poljaci (283.000), pa građani Bosne i Hercegovine (280.000), Hrvatske (207.000) itd. Više od trećine stranaca boravi u Nemačkoj već duže od trideset godina, još jedna trećina je ovde duže od deset godina. |
Turci i eks-Jugosloveni najbrojniji kandidati